Perioral dermatit, sıklıkla potent topikal steroidlerin(kortizonlu kremlerin) uzamış kullanımına bağlı vermilyon(dudak kenarını )sınırı korunacak şekilde ağız çevresinde eritemli, bazen skuamlı zeminde milimetrik papül ve püstüllerle karakterize bir dermatozdur. Perioküler göz cevresi ve perinazal(burun çevresi) alanda da görülebilmesi nedeniyle periorifisyal dermatit de denir.
Sıklıkla 20-35 yaş arası kadınlarda ve çocuklarda izlenir. Çocuklarda cinsiyet ve ırk farkı izlenmez.
Ağız Çevresi Egzaması Neden olur?
Patogenez tam açıklanamasa da topikal potent steroidler ve inhale steroid kullanımı etiyolojik faktörlerin başında gelmektedir. Muhtemelen, kortikosteroidle indüklenen rozaseada olduğu gibi cilt mikrobiyomunun bozulması perioral dermatite neden olmaktadır. Bunun dışında atopik dermatit ve irritan ürünlerin kullanımı da patogenezde suçlanmaktadır. Sıklıkla atopik olmak üzere yatkın kişilerde, güneş kremleri, fondötenler ve nemlendiriciler gibi cilt bakım ürünleri dahil kozmetik ürünlerin fazla kullanımına bağlı irritan folikülitin tetiklenmesinin etkili olduğu düşünülmektedir. Ürün kullanımının kesilmesi ile gerileme ve tekrar kullanıma bağlı nuks bu durumu desteklemektedir. Bazı araştırmacılar, Candida albicans, fusiform bakteri ve demodeks akarları gibi mikroorganizmaların perioral dermatite neden olduğunu öne sürmektedir. Florlu diş macunu ve sodyum lauril sülfat içeren diş macunu kullanımı da perioral dermatit ile ilişkilendirilmiştir.
Ayrıca sakız ve diş dolguları da etyolojide suçlanabilmektedir. Kadınlarda sık görülmesi nedeniyle hormonal faktörler suçlansa da oral kontraseptiflerin perioral dermatitin tedavisinde yararlı olduğunu öne süren yayınlar da bulunmaktadır.
Ağız Çevresi Egzaması Nasıl bulgular olur?
Perioral, perinazal ya da periorbital alanda eritemli ve/veya skuamlı zeminde simetrik milimetrik papül ve püstüller izlenir. En sık vermilyon sınırını koruyacak şekilde ağız çevresi ve nazolabial katlantılar tutulur, çene, alt göz kapağının yan kısımları tutulur. Üst göz kapağı, yanaklar ve alına yayılan tutulum görülebilir. Sadece göz etrafında görülürse periorbital dermatit denilmektedir. Hafif yanma ve etkilenen alanda gerginlik hissi vardır, kaşıntı nadiren görülür.
Tanı-Ayırıcı Tanı
Perioral dermatit tanısı klinik olarak konmaktadır. Atipik vakalarda biyopsi gerekebilir. Ayırıcı tanıdaki hastalıklar için alerjik ve kontakt dermatit tanısını ekarte etmek için yama testi yapılması gereklidir.
En çok rozase, seboreik dermatit, alerjik kontakt dermatit ve akne vulgaris ile karışmaktadır.
- Rozase: Tüm yüz orta hatta telenjiyektazi(damarların belirginleşmesi) ve flaşing(kızarıklık) görülür.
- Seboreik dermatit(yağlı saçlı deri egzaması): Nazolabial alan etkilenir. Saçlı deri, kulaklar ve kaşlar sıklıkla tutulur.
- Allerjik kontak dermatit: Vermilyon hattı korunmaz.
- Akne vulgaris: Papüller daha büyüktür, komedonlar ve kistler izlenebilir, skar görülebilir.
- İrritan kontak dermatit: Yanma hissi belirgindir, irritan maddenin temas ettiği alan ile sınırlıdır.
Ağız Çevresi Egzaması Tedavisi
Deri bakımı: Öncelikle topikal steroid kullanımı kesilmelidir. Hafif vakaların çoğunluğu sadece steroid kullanımının kesilmesi ile geriler. Kozmetik ürünlerin kullanımı da kesilmelidir. Hidrofilik(su bazlı) bakım ürünleri gerginlik hissinin olduğu alanlara ince bir tabaka şeklinde uygulanabilir.Azeleik asit içeren temizleme solüsyonları kullanılabilir.
Topikal tedavi: Topikal kalsinörin inhibitörleri (takrolimus, pimekrolimus) steroid kullanımının kesilmesi ile oluşan alevlenmeleri önler. Topikal metronidazol krem, jel, klindamisin jel, eritromisin jel, klindamisin ve benzoil peroksit içeren jel, adapalen, azaleik asit, ivermektin, sülfür ve sodyum sülfasetamid kullanılabilir.
Sistemik tedavi: Refraktör ve şiddetli vakalarda erişkinler ve adölesanlarda tetrasiklinler (doksisiklin,tetrasiklin, minosiklin), azitromisin, izotretinoin; çocuklarda eritromisin veya azitromisin kullanılabilir.Oral antibiyotik tedavisinin amacı hızlı iyileşme sağlamaktır, ancak topikal tedaviler eş zamanlı olarak kullanılmalıdır. Topikal tedaviler, bazen tedavinin 3 ayına kadar tam etki göstermeyebilir. Bununla birlikte, kronik topikal tedavilerle kontrol altına alınamayan hastalarda daha uzun süreli oral antibiyotik gerekebilir.
Önemli :Perioral dermatit birincil egzamatöz bir süreç olmadığı için topikal kortikosteroidlerin kullanılmaması gerektiğini bilmek önemlidir.
Topikal kortikosteroidler geçici bir fayda sağlasa da kesildiklerinde döküntü sıklıkla alevlenebilir ve kötüleşebilir. Hastalar erüpsiyonu tedavi etmek için topikal kortikosteroid kullanıyorsa, aniden kesilmesi rebaund alevlenmesine neden olabilir ve hastalar, perioral dermatit için uygun tedavilerin başlatılmasıyla düzelene kadar durumun muhtemelen kötüleşeceği konusunda önceden uyarılmalıdır. Hasta orta ila yüksek etkili bir steroid kullanıyorsa, hidrokortizon gibi düşük etkili bir steroid kullanılarak yavaş yavaş kesilmesi gerekebilir.
Hastalık seyri
Bazı hastalarda, topikal steroidler ve cilt bakım ürünleri dahil olmak üzere kullandığı ürünlerin kesilmesinden sonra döküntü tamamen düzelebilir. Bununla birlikte, sıklıkla perioral dermatit, kronik nükseden bir durum olabilir ve genellikle uzun süreli tedavi gerektirir.
Leave a comment