Nazal Provokasyon Testleri (NPT) ve Nazal Spesifik IgE Nedir?

1. İçindekiler

   • Nazal Provokasyon Testleri (NPT)
     • 📌 Amaç:
     • İletişim Formu
     • 📌 Test Protokolü:
     • 📌 Pozitif Test Kriterleri:
     • 📌 Kullanım Alanları:
   • Nazal Spesifik IgE (sIgE) Testi
     • 📌 Amaç:
     • 📌 Nasıl Yapılır?
     • 📌 Nazal Spesifik IgE’nin Önemi:
     • 📌 Sonuç:
   • Nazal Sekresyon Alma Yöntemleri
     • Pamuklu Çubuk ile Nazal Sürüntü (Nazal Swab) (En Kolay Yöntem)
       • 📌 Nasıl Yapılır?
   • Nazal Lavaj (Nazal Yıkama ile Sekresyon Toplama) (Altın Standart Yöntem)
     • 📌 Nasıl Yapılır?
     • 📌 Nasıl Yapılır?
     • 📌 Nasıl Yapılır?
   • Nazal Aspirasyon (Negatif Basınç ile Nazal Sekresyon Çekme)
     • 📌 Nasıl Yapılır?
   • Nazal Sekresyon Toplama Sonrası İşlemler (Santrifüj ve Saklama)

   Nazal Provokasyon Testleri (NPT)

📌 Amaç:

• Nazal mukozanın spesifik bir alerjene verdiği yanıtı kontrollü ve tekrarlanabilir bir şekilde ölçmek.
• Lokal alerjik rinit (LAR) teşhisi için önemli bir tanı aracı.

İletişim Formu

📌 Test Protokolü:

1. Hasta Hazırlığı:
   • Antihistaminikler, nazal steroidler ve dekonjestanlar testten önce kesilir (genellikle 3-7 gün).
   • Hastanın bazal nazal semptomları değerlendirilir.
2. Alerjen Uygulaması:
   • Tek doz (standart dozda) veya artan doz protokolü uygulanabilir.
   • Nazal sprey veya damla olarak burun mukozasına uygulanır.
3. Yanıt Değerlendirme Kriterleri:
   • Semptom skoru: Burun akıntısı, tıkanıklık, hapşırık ve kaşıntı gibi belirtiler Lebel skoru, Linder skoru veya VAS (Görsel Analog Skala) ile değerlendirilir.
   • Nazal hava akımı ölçümü:
     • Akustik rinometri: Nazal kavitenin genişliğini ölçer.
     • Nazal inspiratuar peak flow (PNIF): Burundan nefes alma gücünü değerlendirir.
     • Rinomanometri: Nazal hava yolu direncini ölçer.

📌 Pozitif Test Kriterleri:

• Semptom skorunda ≥3 puanlık artış
• Nazal hava akımında ≥20-40% azalma
• Tek bir kriter yerine hem semptom hem de objektif ölçümlerin değişimi gereklidir.

📌 Kullanım Alanları:

• Lokal alerjik rinit (LAR) teşhisi (Serum spesifik IgE negatif olsa bile burunda spesifik IgE üretimi olabilir).
• Sistemik alerjik rinit tanısını doğrulamak (çoklu duyarlılığı olan hastalarda hangi alerjenin semptomlara neden olduğunu belirlemek için).
• Alerjen immünoterapisine uygun hasta seçimi.

2. Nazal Spesifik IgE (sIgE) Testi

📌 Amaç:

• Serum IgE negatif olan hastalarda burunda lokal IgE üretimini tespit etmek.
• Lokal alerjik rinit (LAR) teşhisinde kritik bir testtir.

📌 Nasıl Yapılır?

1. Nazal sekresyon örneği alınır:
   • Pamuklu çubuk (nazal sürüntü yöntemi) veya
   • Nazal lavaj (fizyolojik serum ile yıkama yöntemi) ile burun mukozasından sıvı alınır.
2. Santrifüj edilir ve süpernatan kısmı ayrılır.
3. ELISA veya ImmunoCAP yöntemiyle spesifik IgE ölçülür.

📌 Nazal Spesifik IgE’nin Önemi:

• Serum IgE negatif olup sadece nazal IgE pozitif olan hastalar LAR tanısı alabilir.
• LAR’lı hastalar, alerjik rinit hastalarına benzer semptomlar gösterir ama cilt testi ve serum IgE negatif çıkabilir.
• Nazal spesifik IgE, immünoterapi ihtiyacını belirlemek için önemli bir biyomarker olabilir.

📌 Sonuç:

• Nazal provokasyon testleri, hem sistemik hem de lokal alerjik rinitin tanısında önemli bir araçtır.
• Nazal spesifik IgE, lokal alerjik riniti tanımlamak için kritik bir testtir.
• NPT ve nazal sIgE, serum sIgE negatif çıkan ama alerjik semptomları olan hastalarda teşhis için tamamlayıcı yöntemlerdir.

Nazal Sekresyon Alma Yöntemleri

Nazal spesifik IgE (sIgE) veya diğer biyobelirteçleri analiz etmek için nazal sekresyon toplama yöntemleri, hassas, kontaminasyonu düşük ve yeterli örnek miktarı sağlayan teknikler olmalıdır. Kullanılan başlıca yöntemler şunlardır:

1. Pamuklu Çubuk ile Nazal Sürüntü (Nazal Swab) (En Kolay Yöntem)

📌 Nasıl Yapılır?

1. Steril dacron veya pamuklu çubuk (Swab) kullanılır.
2. Hastadan başını hafifçe geriye yaslaması istenir.
3. Alt konka bölgesine (inferior turbinat) veya orta nazal meatusa (burun içi yan duvarına) nazikçe yerleştirilir.
4. 5-10 saniye boyunca döndürülerek sekresyonun emilmesi sağlanır.
5. Steril tüp içinde +4°C’de saklanarak laboratuvara gönderilir.

📌 Avantajları:
✅ Hızlı ve kolaydır.
✅ Hastalar tarafından tolere edilebilir.
✅ Lokal spesifik IgE analizi için uygundur.

📌 Dezavantajları:
❌ Örnek miktarı sınırlı olabilir.
❌ Daha derin nazal bölgelere ulaşamaz.

2. Nazal Lavaj (Nazal Yıkama ile Sekresyon Toplama) (Altın Standart Yöntem)

📌 Nasıl Yapılır?

1. Hastadan başını hafifçe öne eğmesi istenir.
2. Steril 0.9% NaCl (serum fizyolojik) veya Ringer laktat solüsyonu (5-10 mL) buruna uygulanır.
   • Pipet veya enjektör ile buruna damlatılır veya püskürtülür.
3. Hasta birkaç saniye burundan nefes alıp verir ve sıvıyı burun içinde gezdirir.
4. Hasta başını yana eğerek sıvıyı bir steril tüpe boşaltır.
5. Örnek santrifüj edilerek analiz için hazırlanır.

📌 Avantajları:
✅ Büyük hacimli örnek alınabilir.
✅ Lokal IgE, histamin, ECP, sitokin analizleri için uygundur.
✅ Standartlaştırılmış yöntemdir (Nazal Provokasyon Testi sonrası analiz için idealdir).

📌 Dezavantajları:
❌ Hasta için biraz rahatsız edici olabilir.
❌ Örnek sulanabileceği için bazı biyobelirteçlerin konsantrasyonu düşebilir.

3. Steril Filtre Kağıdı (Schirmer Şeridi ile Nazal Sekresyon Toplama)

📌 Nasıl Yapılır?

1. Schirmer testi kağıdı (filtre kağıdı şeridi) veya Whatman kağıdı burun içine yerleştirilir.
2. 5 dakika bekletilerek sekresyonların kağıt tarafından emilmesi sağlanır.
3. Filtre kağıdı steril bir tüp içine alınarak laboratuvara gönderilir.

📌 Avantajları:
✅ Kolay uygulanabilir.
✅ Örnekleme sırasında protein kaybı daha az olabilir.

📌 Dezavantajları:
❌ Daha az sıvı toplanabilir (Schirmer kağıdı sınırlı miktarda sıvı emer).
❌ Hassas analitik testler için yeterli miktarda örnek elde etmek zor olabilir.

4. Mikro-sünger (Dacron veya Poliüretan Sünger Kullanımı)

📌 Nasıl Yapılır?

1. Steril dacron veya poliüretan mikro-sünger burun içine nazikçe yerleştirilir.
2. 5-10 dakika beklenir, bu sürede sünger nazal sekresyonları emer.
3. Steril tüpe alınarak laboratuvara gönderilir.

📌 Avantajları:
✅ Derin nazal dokulardan örnek alabilir.
✅ Hassas testler için uygun miktarda sekresyon sağlar.

📌 Dezavantajları:
❌ Hasta için rahatsız edici olabilir.
❌ Ekstra santrifüj işlemi gerektirir.

5. Nazal Aspirasyon (Negatif Basınç ile Nazal Sekresyon Çekme)

📌 Nasıl Yapılır?

1. Steril nazal aspiratör veya enjektör kullanılarak burun içine negatif basınç uygulanır.
2. Sekresyonlar direkt olarak steril bir tüpe çekilir.
3. Laboratuvarda santrifüj edilerek analiz edilir.

📌 Avantajları:
✅ Yüksek hacimli sekresyon elde edilebilir.
✅ Bebekler ve küçük çocuklar için idealdir.

📌 Dezavantajları:
❌ Cihaz gerektirir.
❌ Hastalar için hafif rahatsız edici olabilir.

Nazal Sekresyon Toplama Sonrası İşlemler (Santrifüj ve Saklama)

📌 Santrifüj Protokolü:

1. Örnek, 4°C’de 3000-5000 RPM hızında 10-15 dakika santrifüj edilir.
2. Üstte kalan süpernatan sıvı ayrılarak yeni bir steril tüpe aktarılır.
3. Analize kadar -80°C’de saklanır.

📌 Saklama ve Analiz:

• Kısa süreli saklama: +4°C’de 24 saat
• Uzun süreli saklama: -80°C’de birkaç ay
• Analiz yöntemleri: ELISA, ImmunoCAP, Multiplex testler (Luminex)

Sonuç: Nazal sekresyon toplama yöntemleri, testin hassasiyetine ve hastanın toleransına göre seçilmelidir.Nazal lavaj (yıkama) en yüksek hacimli örnek sağlar, ancak nazal sürüntü (swab) en pratik yöntemdir. Nazal spesifik IgE ve biyobelirteç ölçümleri için santrifüj sonrası süpernatan analiz edilir.

📌 Nazal sekresyon testleri, özellikle lokal alerjik rinit (LAR) tanısında kritik öneme sahiptir.