Kozmetik Alerjileri

Günümüz dünyasında fiziksel görünüme her zamankinden daha fazla önem veriliyor ve güven, başarı ve özgüven sağladığı kabul ediliyor. Kozmetikler güzellik pazarının önemli ürünüdür. Kadınların yaklaşık %95’inin ve erkeklerin %75’inin her gün kozmetik kullandığı tahmin edilmektedir. Kozmetiklerin önemli ölçüde kullanılmasına rağmen çoğu insan bunların olumsuz reaksiyonlarından habersizdir. Ürtiker kozmetiklere bağlı sık olmaktadır ve kozmetiklerin neden olduğu en yaygın olumsuz reaksiyondur. Ürtikere neden olan başlıca kozmetikler arasında fragnance parfümler kokular, koruyucular, saç bakım ürünleri, dudak dolgunlaştırıcıları, tırnak kozmetikleri, kalıcı makyaj ve dövmeler vb. yer alır.

Kozmetik uygulamalarına ilişkin kapsamlı literatür araştırması, kozmetik bileşenlerine karşı alerji görülme sıklığının birçok ülkede arttığını göstermektedir. Thyssen ve ark. tarafından Danimarka vatandaşları arasında yapılan araştırmada kadınların %56,7’sinin Erkeklerin %33,6’sı hayatları boyunca en az bir kez kozmetik kullandıktan sonra olumsuz etkiler yaşamıştır. Ayrıca genel popülasyonun yaklaşık %10’unun kozmetik ürünlere karşı yan etkiler, ürtiker, aşırı duyarlılık veya alerjiye bağlı tahriş yaşadığı tahmin edilmektedir.Ayrıca kozmetiklerin tahriş olmuş veya iltihaplı ciltte kullanılması yan etki riskini artırır.Kozmetiklerin neden olduğu en yaygın olumsuz etki ürtikerdir. Temel olarak immünolojik olmayan kontakt ürtiker ve immünolojik ürtiker olmak üzere iki tiptir. İmmünolojik olmayan kontakt ürtiker, önceden duyarlılaşmanın olmadığı, deri lezyonlarının genellikle temas bölgesiyle sınırlı olduğu ve sistemik belirtilerin nadiren gözlemlendiği bir durumdur. İmmünolojik kontakt ürtiker, önceden duyarlılaşmış bir bireyde görülen bir tür aşırı duyarlılık reaksiyonudur. İmmünolojik kontakt ürtikerin semptomları histamin salınımına bağlıdır.

Genelleştirilmiş reaksiyonlar sık görülür ve kontakt ürtiker sendromu olarak bilinir. Sendromun dört aşaması vardır. Lokal semptomlar arasında, temas alanıyla sınırlı olan ve evre 1’de sık görülen kabarıklık ve alevlenme tepkilerine bağlı kaşıntı, karıncalanma ve yanma hissi yer alır. Aşama 2, anjiyoödem dahil,teması takiben yaygın ürtikerden oluşur. Üçüncü aşamada solunum, orolaringeal veya gastrointestinal sistemi içerebilecek ekstra kutanöz bulgular görülür. Son aşama anafilaksi reaksiyonlarıdır.

Kozmetik makyaj malzemeleri

Yaygın olarak kullanılan kozmetiklerin hemen hemen hepsinin olumsuz reaksiyonları vardır. Ürtiker yaygın görülen advers reaksiyonlardan biridir. Yaygın olarak kullanılan kozmetikler arasında sabunlar, kremler, ruj, fondöten, güneş kremleri, parfümler ve göz, saç ve tırnak kozmetikleri bulunur. Nüfusun %1-5,4’ünün kozmetik veya kozmetik içeriklerine karşı duyarlı olduğu tahmin edilmektedir. Bu reaksiyonlar kadınlarda daha sık görülür ve reaksiyonların yaklaşık %80’i 20-60 yaş arası hastalarda görülür. Koku ve aroma kimyasalları, boyalar, koruyucular, saç bakım ürünleri, antimikrobiyal ajanlar, güneş kremleri, bitki ve hayvan kaynaklı kozmetik ürünler vb. ürtikere neden olan ajanlardır. Diş macunundaki Çin tarçını yağına ,ayrıca şampuanda bulunan bir koruyucu olan sorbik asit,karşı ani aşırı duyarlılık vakası bidirilmiştir. Bir kişinin duş alırken limon kokulu sabun kullanmasının ardından anafilaksi vakası bildirilmiştir. Bu hasta ayrıca portakal, turunçgil tohumları, yer fıstığı ve ağaç yemişlerinden hazırlanan meyve suyunun içilmesinden birkaç dakika sonra laringeal ödem, genelleştirilmiş ürtiker ve astım şikayeti olmuştu.

Peru Balsamı, birçok kozmetikte kullanılan başka bir koku maddesidir ve  kokuyu sabitleyici özelliklerinden dolayı kullanımı geniştir. Bu ürünün arkasında en az bir düzine alerjen vardır ve bunlar arasında sinamik aldehit ve asit, sinamik tarçın, tarçın benzoat, benzil benzoat, vanilin, vanilik asit, nerolidol ve farnesol bulunur. Çok fazla bileşenin varlığı nedeniyle Peru balzamının çapraz reaksiyon riski yüksektir.

Holmes ve ark . nane aromalı diş macunlarının Tip I alerjiye neden olduğunu bildirmişlerdir. Nane veya mentole karşı IgE aracılı alerjinin sonuçları arasında ürtiker, rinit, astım ve/veya anafilaksi bulunur.

Koku ürünlerine duyarlılığın  popülasyonun %1-16’sında meydana geldiği tahmin edilmektedir. Kokulara karşı aşırı duyarlılık genellikle alerjik kontakt dermatit, kontakt ürtiker ve fototoksik reaksiyonlar şeklinde ortaya çıkar. Bu değişiklikler yüz, boyun, koltuk altı veya eller de dahil olmak üzere cildin çeşitli bölgeleriyle ilgilidir.

Fenoksietanol kozmetiklerde sıklıkla parabenler ve formaldehit salıcılar gibi diğer koruyucularla kombinasyon halinde kullanılır.Bir erkek hastada fenoksietanol içeren bir tıraş sonrası kolanyası kullanımından kaynaklanan bir kontakt ürtiker vakası  rapor edilmiştir .

Diş macunundaki sodyum benzoat kontakt ürtikerin bilinen nedeni.iyi bir örnektir .

Thiomersal, esas olarak göz farı, maskara, losyon, kontakt lens solüsyonları ve oftalmik preparatlar gibi kozmetiklerde bulunan ve aynı zamanda aşılarda ve diğer birçok üründe de kullanılan bir başka koruyucudur. Çeşitli çalışmalar tiyomersal ile pozitif yama testi sonuçlarının görülme sıklığının çok yüksek olduğunu açıkça göstermektedir. Bazı çalışmalarda gençlerin yaklaşık %18,5’inin tiomersal kullanımına bağlı olarak kontakt alerji ve ürtikerden etkilendiği bildirilmektedir

Formaldehit nispeten güçlü bir temas alerjenidir ve çok sayıda çalışma, alerjik reaksiyona neden olduğunu ve ayrıca formaldehite karşı ürtiker  olabileceğini bildirmiştir.

Dikkate değer koruyucular para esterleridir . -hidroksibenzoik asit parabenler olarak adlandırılır. Alerji çalışmaları için neredeyse her zaman üç ester (metil, etil ve propil) dikkate alınır. Bu bileşikler hemen hemen tüm (%99) durulanmayan kozmetik ürünlerinde ve (%77) durulanan kozmetiklerde mevcuttur. Ancak parabenler nispeten zayıf alerjenlerdir ve hasarlı cilde uygulandığında sıklıkla ilaç bileşeni olarak ürtikere neden olurlar.

Saç bakım ürünleri

p -fenilendiamin (PPD) ve p -aminofenol ve p -metilamino fenol ve toluen-2,5-diamin gibi türevleri, ani tipte aşırı duyarlılık reaksiyonuna neden olan önemli saç boyası bileşenidir. Bu reaksiyonların yalnızca H202 ile oksidasyondan sonra meydana geldiği ve karışıma antioksidan sodyum sülfit eklendiğinde zayıfladığı görülmektedir . Persülfat tuzları ağartma işleminde yaygın olarak kullanılır ve ayrıca Oksitleyici özelliği yüksek olduğundan saçın boyanmasını kolaylaştırırlar. Kontakt dermatit, ürtiker, rinit ve astımın potansiyel bir nedenidir

Güneş kremleri

Güneş ışığının kanserojen ve ciltte yaşlanmayı hızlandıran etkileri nedeniyle, güneşten koruyucular yalnızca güneşten koruyucu ürünlerde değil, aynı zamanda nemlendiriciler de dahil olmak üzere diğer kozmetik ürünlerde de giderek daha fazla kullanılmaktadır. Güneş koruyucu kimyasallara karşı başlıca reaksiyonlar kontakt utricaria ve alerjik ve fotoalerjik kontakt dermatit reaksiyonlarıdır.

Yaygın bir ultraviyole (UV) A/UVB güneş kremi olan Benzofenon-3 (INCI; sin. 2-hidroksi 4-metoksi benzofenon, oksibenzon), bu tip reaksiyona bir örnektir.  Bununla birlikte, kontakt ürtiker ve hatta benzofenonların neden olduğu kontakt aracılı anafilaksi nadirdir. Benzofenonlara karşı klinik reaksiyonun ciddiyeti kısmen cildin maruz kalan bölgelerine bağlıdır.

Antioksidanlar

Antioksidanlar kozmetik alerjenlerin küçük grubudur. Diğer galatlarla çapraz reaksiyona girebilen ve gıda katkı maddesi olarak kullanılabilen propil galat, oktil galat ve t-butil hidrokinon örneklerden bazılarıdır. Bazı antioksidanlar daha spesifik olarak güneş koruyucu ürünlerde ve yaşlanmayı önlemek için nemlendirici ürünlerde kullanılır ancak bu tür preparatlarda alerjik kontakt ürtikerin nadir nedenleridir. Ayrıca, sülfit alerjisi bazı kozmetik kremlere, temizlik ürünlerine ve ayrıca saç boyalarına karşı reaksiyonları açıklayabilir;

Antimikrobiyal ajanlar

Klorheksidin, geniş antimikrobiyal etkinliğe sahip topikal bir antiseptik(diş ağız gargarası) ve dezenfektandır ve idrar sondaları, kontakt lens solüsyonları ve birçok kozmetik ürün için temizleme jellerinde giderek daha fazla kullanılmaktadır. Sağlam cilt veya mukozaya uygulamayı takiben bazı vakalarda dispne, anjiyoödem, senkop veya anafilaksinin eşlik ettiği ürtiker tanımlanmıştır. Poliaminopropil biguanid yaygın olarak kullanılan bir antiseptiktir; örneğin kontakt lens solüsyonlarında, yara pansumanlarında ve kozmetiklerde, yara bakım ürünlerinde ve ıslak mendillerde mevcut olduğunda IgE aracılı reaksiyonlar göstermiştir ve kısmen klorheksidin ile çapraz reaksiyona girer.

Tırnak kozmetikleri

Tırnak kozmetiklerine karşı alerjik reaksiyonların çoğu, tırnak cilalarında kullanılan toluen sülfonamid formaldehit reçinesinden kaynaklanır. Tırnak cilalarındaki formaldehit, nitroselüloz ve diğer reçineler gibi diğer bazı bileşenler de, çok daha az sıklıkla da olsa, dermatit ve ürtikerin bir nedeni olabilir.

Lip plumber dudak dolgunlaştırıcı lipstickler

Dudak dolgunlaştırıcıları, uygulamayı takip eden dakikalar ila günler içinde dudak hacmini artırırlar. İrritan kontakt dermatite veya kontakt ürtikere  ederler. Hazırlamada kullanılan yaygın bileşenler, tahriş edici olarak sınıflandırılan tarçın ve kırmızı biberin  esansiyel yağlarıdır. Lee Wong M ve ark . sağ yanakta hızlı başlangıçlı ürtikeryal plak gelişen genç bir erkek çocuk vakasını bildirmiştir. Bunun nedeni, annesinin 1 saat önce dudak dolgunlaştırıcı uygulaması sonrasında cocugu öpmesi olarak tespit edilmiştir. Bu aktif maddeler benzil nikotinat ve C. frutescens dir

Kalıcı makyaj ve dövmeler

Dövmeler ve kalıcı makyaj modern dünyada popüler hale geliyor. Dövmelerde kullanılan mürekkeplerin ani cilt reaksiyonlarına neden olma oranı yüksektir. Mor ve mavi mürekkebe karşı ani deri reaksiyonunun görüldüğü bir anafilaksi olgusunu bildirmiştir.

Çeşitli kozmetik bileşenlerin, sistemik semptomlarla birlikte veya sistemik semptomlar olmadan kontakt ürtikere neden olduğunu doğrulanmıştır. Bununla birlikte, kontakt ürtiker vakaları daha yaygın olabilir ancak hastalar muhtemelen farkındalık eksikliği mevcuttur. Bu nedenle hekimler olası yeni nedenleri aramaya devam etmelidir. Kozmetik yama testleri ve bazofil aktivasyon testleri yardımcı olabilir.