İzole anjiyoödem, vücutta sadece deri altındaki dokuların ve mukoza bölgelerinin (göz kapakları, dudaklar, dil, boğaz, eller, ayaklar, genital bölge gibi) şişmesiyle karakterize edilen bir durumdur. Ürtiker (kurdeşen) olmadan tek başına gelişir, bu yüzden “izole” olarak adlandırılır.
İletişim Formu
🔎 Anjiyoödem Neden Oluşur?
Anjiyoödem, kılcal damarların geçirgenliğinin artması sonucu dokulara sıvı sızmasıyla meydana gelir. Farklı mekanizmalara bağlı olarak gelişebilir:
1️⃣ Alerjik Anjiyoödem
- Nedeni: Gıda, ilaç (özellikle antibiyotikler, NSAİİ’ler, ACE inhibitörleri), böcek sokmaları gibi alerjenlere bağlı olarak gelişir.
- Mekanizması: Histamin aracılı gelişir, genellikle ürtikerle (kurdeşen) birlikte görülür.
- Şişlik süresi: Genellikle 24-48 saat içinde geriler.
- Tedavi: Antihistaminikler, kortikosteroidler ve şiddetli vakalarda epinefrin kullanılır.
2️⃣ Kalıtsal Anjiyoödem (Hereditary Angioedema – HAE)
- Nedeni: C1 inhibitör enziminin eksikliği veya işlev bozukluğu nedeniyle oluşur. Genetik geçişlidir.
- Mekanizması: Histamin aracılı değil, bradikinin aracılıdır, bu yüzden antihistaminikler veya kortikosteroidler etki etmez.
- Şişlik süresi: 2-5 gün sürebilir.
- Tetikleyiciler: Travma, stres, enfeksiyonlar, östrojen içeren doğum kontrol hapları.
- Tedavi: C1 inhibitör konsantresi, ikatibant (bradikinin reseptör antagonisti) gibi ilaçlarla tedavi edilir.
3️⃣ İlaç Kaynaklı Anjiyoödem (ACE İnhibitörü Kullanımına Bağlı)
- Nedeni: ACE inhibitörü (örn. ramipril, enalapril, lisinopril) kullanan hastalarda bradikinin birikimi nedeniyle gelişir.
- Mekanizması: Histamin aracılı değildir, bradikinin artışıyla ilişkilidir.
- Şişlik süresi: 2-5 gün sürebilir.
- Tedavi: ACE inhibitörünün kesilmesi, destek tedavi (antihistaminikler etkili değildir).
4️⃣ İdiopatik Anjiyoödem
- Nedeni: Bilinmeyen mekanizmalarla gelişir, hastaların bir kısmında otoimmün veya mast hücre aktivasyonuna bağlı olduğu düşünülür.
- Tedavi: Antihistaminikler, kortikosteroidler ve bazen mast hücre stabilizatörleri kullanılabilir.
📌 İzole Anjiyoödemin Belirtileri
✅ Ağrısız, kaşıntısız deri altı şişlikleri (özellikle yüz, dudak, göz kapakları, dil, boğaz, eller, ayaklar)
✅ Ürtikerin olmaması (yani ciltte kızarıklık veya kabartılar olmaz)
✅ Şişlik genellikle 24-72 saat sürebilir (alerjik form daha hızlı geriler, kalıtsal ve ACE inhibitörü kaynaklı formlar daha uzun sürer)
✅ Bazı hastalarda karın ağrısı olabilir (kalıtsal anjiyoödemde sık görülür)
✅ Şiddetli vakalarda nefes darlığı ve boğulma hissi gelişebilir (özellikle boğaz tutulumu olduğunda)
🩺 İzole Anjiyoödem Tanısı Nasıl Konur?
Tanıda en önemli nokta, hastanın hikayesi ve hangi ilaçları veya yiyecekleri tükettiğinin belirlenmesidir.
🔬 Kan Testleri:
- **C1 inhibitör düzeyi ve aktivitesi (kalıtsal anjiyoödem için)
- C4 kompleman seviyesi (kalıtsal anjiyoödemde genellikle düşük)
- Triptaz (mast hücre kaynaklı anjiyoödem veya mastositoz şüphesinde)
- Histamin ve bradikinin seviyeleri (nadiren kullanılır)**
💊 İzole Anjiyoödem Tedavisi
Tedavi, altta yatan nedene bağlıdır:
➡️ Alerjik Anjiyoödem:
✔ Antihistaminikler (örn. loratadin, feksofenadin)
✔ Kortikosteroidler (prednizolon)
✔ Şiddetli vakalarda adrenalin (epinefrin) uygulanabilir
➡️ Kalıtsal Anjiyoödem:
✔ C1 inhibitör replasmanı (örn. Berinert, Cinryze)
✔ İkatibant (bradikinin reseptör antagonisti)
✔ Östrojen içeren ilaçlardan kaçınılmalı
➡️ ACE İnhibitörü Kaynaklı Anjiyoödem:
✔ ACE inhibitörünün kesilmesi
✔ İkatibant tedavisi etkili olabilir
➡️ İdiopatik Anjiyoödem:
✔ Yüksek doz antihistaminikler
✔ Kortikosteroidler
✔ Biyolojik ilaçlar dirençli vakalarda düşünülebilir
📢 Sonuç:
🔹 İzole anjiyoödem, sadece deri altı şişliğiyle karakterizedir ve ürtiker (kurdeşen) olmadan gelişir.
🔹 Nedeni alerjik, genetik (kalıtsal anjiyoödem), ilaç kaynaklı veya idiopatik olabilir.
🔹 Tedavi, altta yatan nedene bağlıdır; antihistaminikler, kortikosteroidler veya özel biyolojik ilaçlar kullanılabilir.
🔹 Boğaz ve solunum yollarını tutarsa acil müdahale gerektirir! 🚨
Leave a comment