Eozinofiller ağırlıklı olarak dokuda yaşayan ve sağlıktaki işlevleri tam olarak anlaşılamayan hücrelerdir. Periferik kan veya dokulardaki eozinofiller, şiddeti hafiften yaşamı tehdit eden düzeye kadar değişen çok çeşitli hastalık durumlarında ve çeşitli mekanizmaların bir sonucu olarak artabilir. Eozinofiller aktive olduklarında dokulara zarar verebilecek ve hastalık patolojisine katkıda bulunabilecek aracıları ve maddeleri serbest bırakabilirler.
Alerji hücreleri ne kadar olmalıdır? Ne zaman artmış denmeli?
Periferik kan eozinofili (≥500 eozinofil/mikroL), alerjik, enfeksiyöz, inflamatuar ve neoplastik bozukluklar dâhil çok sayıda durumdan kaynaklanabilir. Değerlendirme eozinofilinin nedenini belirlemeye ve hastayı ilgili organ tutulumu açısından değerlendirmeye yönelik olmalıdır. Eozinofili, eozinofillerin yüzdesi ile tanımlanmaz (tipik olarak sağlıklı bireylerde < yüzde 5), çünkü yüzde, toplam WBC sayısına ve diğer WBC soylarının (örneğin, nötrofiller, lenfositler) oranına göre değişir.
- Hipereozinofili – ≥1500 eozinofil/mikroL (uç organ hasarı olsun veya olmasın).
- Hipereozinofilik sendromlar (HES) – AEC ≥1500/microL (≥1 ay arayla iki kez) + eozinofiliyle ilişkili organ fonksiyonlarında bozukluk
Hangi hastalıklarda alerji hücreleri yükselir?
Alerjik bozukluklar
- Astım, alerjik rinit, atopik dermatit
- İlaç aşırı duyarlılığı (örneğin, eozinofili ve sistemik semptomlarla birlikte ilaç reaksiyonu [DRESS], eozinofili-miyalji sendromu, interstisyel nefrit, eozinofilik hepatit)
Bulaşıcı hastalıklar
- Helmintler (örn., Strongyloidiazis, trişinelloz, filaryaz, toksokariazis, şistozomiyaz, kancalı kurt)
- Ektoparazitler (örneğin uyuz, )
- Protozoonlar (örneğin izosporiasis, sarkokist miyozit)
- Mantarlar (örneğin, koksidiyomikoz, alerjik bronkopulmoner aspergilloz, histoplazmoz)
- Viral (örn. HIV)
Neoplastik bozukluklar
- Primer hipereozinofilik sendromlar (örneğin, FIP1L1-PDGFRA, -PDGFRB, -FGFR1 yeniden düzenlenmesi)
- Akut veya kronik eozinofilik lösemi
- Diğer miyeloid neoplazmlar (örneğin, kronik miyeloid lösemi, sistemik mastositoz)
- Lenfoid maligniteler (örneğin, B hücreli lenfoma, B veya T lenfoblastik lösemi/lenfoma, yetişkin T hücreli lösemi/lenfoma, kutanöz T hücreli lenfoma/Sézary sendromu)
- solid tümörler (örneğin, adenokarsinom, skuamöz karsinom)
İmmünolojik bozukluklar
- İmmün yetmezlikler (örneğin, DOCK8 eksikliği, hiper-IgE sendromu, Omenn sendromu)
- Otoimmün ve idiyopatik bozukluklar (örneğin sarkoidoz, inflamatuar bağırsak hastalığı, IgG4 hastalığı, diğer bağ dokusu bozuklukları)
- Eozinofilik bozukluklar
- İdiyopatik hipereozinofilik sendrom
- Polianjiitli eozinofilik granülomatoz (eski adıyla Churg-Strauss sendromu)
- Eozinofilik gastrointestinal bozukluklar
Çeşitli diğer sebepler
- Radyasyona maruz kalma
- Kolesterol embolisi
- Hipoadrenalizm
- IL-2 tedavisi
Alerji hücrelerinin yükseklik seviyesi neyi gösterir?
Eozinofiller esas olarak dokuda yaşayan hücreler olduğundan, organ tutulumu tek başına eozinofil seviyesine göre doğru bir şekilde tahmin edilemez. Eozinofili komplikasyonları daha yüksek seviyeli (örn. >1500/microL) hastalarda daha yaygın olmasına rağmen, kalıcı hipereozinofilisi olan bazı hastalarda organ hasarı gelişmez ve bunun tersine, hafif eozinofilisi olan bir hastada önemli organ tutulumu olabilir. Organ hasarı klinik değerlendirme ve laboratuvar testleri ile değerlendirilmelidir. Eozinofilinin derecesi ayırıcı tanıyı daraltmaya yardımcı olabilir ancak tanıyı koymak için yeterli değildir. Örnek olarak, ilaca aşırı duyarlılık reaksiyonlarında veya miyeloid neoplazmlarda(kanser hastalıklarında) belirgin eozinofili (örn., ≥20.000/microL) görülebilir, ancak astım, alerjik rinit veya atopik dermatit hastalarında bu seviyelerde alerji hücresi görmeyiz.
Bununla birlikte, ≥5000 eozinofil/mikroL veya hızla yükselen eozinofilisi olan hastalar derhal değerlendirilmelidir. Eozinofil ≥1500/microL olan tüm hastalar hipereozinofilik sendromlar (HES) açısından değerlendirilmelidir.
Alerji hücreleri yüksek çıktı ilk olarak ne yapmalıyım acele etmem gerekir mi?
Değerlendirmenin aciliyeti hastanın şikayetleri ve eozinofili düzeyine göre belirlenir.
Eozinofili, diğer klinik durumların değerlendirilmesi sırasında veya tam kan sayımında (CBC) tesadüfi bir bulgu olarak karşılaşılabilir. Değerlendirmenin aciliyetine rehberlik etmek için hem hastanın klinik durumunu hem de mutlak eozinofil sayısı (AEC) düzeyini kullanırız.
Akut hasta veya aşırı yüksek eozinofil — Hastaneye yatırılma genellikle akut hasta olan veya aşırı yüksek veya hızla yükselen eozinofiliye sahip hastalar için gereklidir. Eozinofilinin nedeni araştırılırken hastaneye yatış ile tıbbi acil durumların yönetimide yapılabilir. Daha da önemlisi, tıbbi acil durumların yönetimi tanısal değerlendirme ile geciktirilmemelidir. Tedavi (örneğin, yüksek dozda kortizon) tanısal testlerin sonuçlarını etkileyebileceğinden, acil tedaviye başlamadan önce uygun araştırmaların yapılması için her türlü çaba gösterilmelidir.
Hemodinamik dengesizlik(duzensiz tansiyon nabız gibi) , şiddetli solunum yetmezliği, deliryum, koma, nöropatik durumlar veya kalbe, akciğerlere, sinir sistemine veya diğer organlara geri dönüşü olmayan eozinofil ile ilişkili doku hasarını yansıtabilecek yaşamı tehdit eden veya sakat bırakan diğer durumlar için acil tedavi gerekebilir. Acil durumda tedavi kararı, tek başına eozinofil düzeyinden ziyade, hastalığın ciddiyetine ve neden olarak eozinofili olasılığına dayanmalıdır. Yüksek doz steroidler, lökoferez ve/veya sitoredüksiyonu içeren akut eozinofili hastasının acil tedavisinde kullanılabilir.
Tek başına son derece yüksek bir AEC (örn. ≥50.000/microL), önemli sitopeniler (örn., nötropeni, anemi, trombositopeni) veya kan yaymasında lösemi bulguları, hasta klinik olarak stabil olsa bile acilen değerlendirilmelidir; potansiyel olarak yaşamı tehdit eden bir bozukluk (örn. hematolojik malignite) veya yaklaşmakta olan tıbbi acil durum. Hastaneye yatırma kararı vaka bazında verilmelidir.
Asemptomatik (şikâyet yaratmayan )veya rastlantısal olarak saptanmış eozinofiliye yaklaşım nasıl olmalıdır?
Eozinofil ≥1500/microL olan tüm hastalarda, eozinofilinin geçici, sabit veya artıyor olup olmadığını belirlemek için bir ila iki hafta içinde tam kan sayımı tekrarlanmalıdır; Asemptomatik bir hastada tesadüfen eozinofili saptansa bile tam kan sayımı tekrarlanmalıdır. Eğer yükseklik kalıcı ise ve eozinofil>1500/microL ise, bu tür hastaların tamamen asemptomatik olması nadir olsa da, HES açısından derhal değerlendirilmelidir
Eozinofilisi <1500/microL olan asemptomatik hastalar için tam kan sayımı ve değerlendirmenin bir ay veya daha uzun süre ertelenmesi makul olabilir. Bununla birlikte, öncelikle eozinofilik uç organ hasarını düşündüren klinik bulguların olmadığından, maligniteyi düşündüren özellikler (örn. önemli anemi veya trombositopeni, splenomegali) olmadığından emin olmak önemlidir.
Hangi tetkikler yapılmalı?
Eozinofili sebeplerinin listesi oldukça uzun buna yönelik hastaların şikâyetleri muayeneleri ile beraber değerlendirilerek oldukça ayrıntılı tetkik gerektiren durumlar olabilmektedir.
Takip ve sevk nasıl olmalı?
Eozinofilinin en uygun takibi konusunda fikir birliği yoktur.
Yaklaşımımız şudur:
- Eozinofilinin bilinen nedeni – Eozinofili nedeni belirlenen hastalar için takip, altta yatan hastalığın tedavisine göre yönlendirilir.
- Açıklanamayan kalıcı eozinofili – Kalıcı açıklanamayan eozinofilisi olan hastalar için:
- Organ tutulumuna ilişkin kanıtlar için, organ fonksiyon bozukluğunun derecesine göre yönlendirilecek takip için uygun bir uzmana (örn. akciğer, kardiyoloji, gastroenteroloji, dermatoloji, enfeksiyon hastalıkları) sevk edilmesini öneririz.
- Mutlak eozinofil sayısında (AEC) ilerleyici bir artış için, altta yatan nedenin yeniden değerlendirilmesini ve hipereozinofili tanı ve tedavisinde uzmanlığa sahip bir uzmana sevk edilmesini öneriyoruz.
- Organ hasarı kanıtı olmayan hastalar için:
Eozinofil ≥1500/microL: Üzerinde anlaşmaya varılan bir program yoktur ve takip, eozinofil düzeyine ve klinisyen ve/veya hastanın endişesine bağlı olarak değişecektir. Örnek olarak, açıklanamayan eozinofil 10.000/microL’li bir hasta en az bir yıl boyunca ayda bir değerlendirilebilirken, eozinofil 1500/microL’li bir hasta altı ayda bir görülebilir.
Eozinofil ≥500 ila <1500/microL: Altı aydan bir yıla kadar takip
Eozinofili düzelirse: Daha fazla takibe gerek yoktur.
Leave a comment